Symbole Wielkiego Postu

To między innymi liczba 40. Rzeczywiście ma ona bardzo symboliczne znaczenie, bowiem pojawia się w Piśmie Świętym w różnych kontekstach, m.in.:

• biblijnego potopu – trwał 40 dni,
• wędrówki Izraela do ziemi obiecanej – 40 lat,
• czasu, który Mojżesz spędził na górze Synaj – 40 dni.

Najważniejsze jednak, że według ewangelii św. Mateusza – 40 dni na pustyni spędził sam Chrystus, przygotowując się do swej Paschy. Dokładnie tyle dni, ile obecnie trwa Wielki Post poprzedzający Wielkanoc. Kolejny symbol Wielkiego Postu to popiół na znak pokuty, którym w Środę Popielcową posypywane są głowy wiernych.

Jeszcze inne symbole to: nabożeństwa Gorzkich Żali i Drogi Krzyżowej, które odprawiane są wyłącznie w czasie Wielkiego Postu.

Prócz tego należy wymienić fioletowy kolor (m.in. szat liturgicznych) – oznacza on czerwień krwi zmieszaną z niebieską barwą nieba.

Ewangelia według św. Mateusza (5, 38 – 48)

Duch wyprowadził Jezusa na pustynię, aby był kuszony przez diabła. A gdy pościł już czterdzieści dni i czterdzieści nocy, poczuł w końcu głód. Wtedy przystąpił kusiciel i rzekł do Niego: «Jeśli jesteś Synem Bożym, powiedz, żeby te kamienie stały się chlebem». Lecz On mu odparł: «Napisane jest: „Nie samym chlebem żyje człowiek, ale każdym słowem, które pochodzi z ust Bożych”». Wtedy wziął Go diabeł do Miasta Świętego, postawił na szczycie narożnika świątyni i rzekł Mu: «Jeśli jesteś Synem Bożym, rzuć się w dół, napisane jest bowiem: „Aniołom swoim da rozkaz co do ciebie, a na rękach nosić cię będą, byś przypadkiem nie uraził swej nogi o kamień”». Odrzekł mu Jezus: «Ale napisane jest także: „Nie będziesz wystawiał na próbę Pana, Boga swego”». Jeszcze raz wziął Go diabeł na bardzo wysoką górę, pokazał Mu wszystkie królestwa świata oraz ich przepych i rzekł do Niego: «Dam Ci to wszystko, jeśli upadniesz i oddasz mi pokłon». Na to odrzekł mu Jezus: «Idź precz, szatanie! Jest bowiem napisane: „Panu, Bogu swemu, będziesz oddawał pokłon i Jemu samemu służyć będziesz”». Wtedy opuścił Go diabeł, a oto przystąpili aniołowie i usługiwali Mu.

Komentarz do Ewangelii

Wielki Post, który rozpoczął się kilka dni temu, to czas wysiłku duchowego, walki ze słabościami i grzechami. Właśnie dzisiejsza Ewangelia ukazuje nam Pana Jezusa, który daje nam naukę jak walczyć z szatanem. Odpowiedź i postawa wobec ojca złego musi być jednoznaczna i stanowcza. Każda oferta diabła jest kusząca, ale to tylko pozory, bo chodzi to, aby człowieka zwieść i aby wprowadzić w błąd. Pan Jezus pokazuje nam, że człowiek jest wystawiony na pokusy do złego, ale możliwa jest obrona i zachowanie czystości serca. To nas przekonuje, że człowiek zjednoczony z Bogiem może pokonać zło, może pokonać szatana.

KOŚCIOŁY I SANKTUARIA ŚWIATA – LITWA

Bazylika archikatedralna św. Stanisława Biskupa i św. Władysława w Wilnie to miejsce pochówku wielkich książąt litewskich i króla Polski Aleksandra Jagiellończyka. W okresie przed chrystianizacją Litwy w miejscu katedry stała świątynia poświęcona Perkunowi. W podziemiach istnieją zachowane do dzisiaj pozostałości ołtarza ofiarnego z tego okresu, o dostęp do których zabiegają litewscy rodzimowiercy. Potwierdzoną w źródłach pisemnych świątynię rozpoczęto budować po 1386 r. gdy chrzest przyjął książę Jagiełło. Katedra, której nadano wezwanie św. Stanisława, patrona Polski spłonęła w 1399 r., jednak w 1419 r została zakończona jej odbudowa przez wielkiego księcia Witolda, który tu spoczął a w 1506 r. złożono tu ciało króla Aleksandra Jagiellończyka. Po pożarze w 1530 r, na polecenie króla Zygmunta I Starego rozpoczęto odbudowę katedry w stylu renesansowym i zakończono ją po ośmiu latach. W 1547 r. w jednej z kaplic (Wołłowiczowskiej) miał miejsce potajemny ślub Zygmunta Augusta i Barbary Radziwiłłówny. Po kolejnym pożarze w 1610 r. król Zygmunt III Waza nakazał odbudowę przeznaczając na ten cel 4 tyś. zł. Budowę prowadzono z przerwami, spowodowanymi zarazami w latach 1612-1632. W tym czasie zbudowano też kaplicę św. Kazimierza, poświęconą pochowanemu w niej synowi Kazimierza Jagiellończyka – św. Kazimierzowi, patronowi Litwy. Wzorowana na kaplicy Zygmuntowskiej na Wawelu, pięknie dekorowana, wykonana z czarnego i białego marmuru, ozdobiona posągami Jagiellonów, stanowi do dziś ozdobę wileńskiej świątyni. W 1648 r. złożono w kaplicy św. Kazimierza serce króla Władysława IV. Kolejne zniszczenia katedry przyniosła wojna z Moskwą, podczas której najeźdźcy po zdobyciu Wilna zamienili katedrę w stajnię. Po oswobodzeniu miasta w 1660 r. katedrę odnowiono a ,że historia lubi się powtarzać w 1706 r kościół został uszkodzony tym razem przez Szwedów. Kolejna odbudowa trwała do 1801 r. Na szczycie fasady wsch. wzniesiono figury św. Kazimierza i św. Stanisława a w fasadzie poł. ustawiono posągi królów polskich i wielkich książąt litewskich. Świątynię otacza 11 kaplic, z czego tylko dwie zachowały się z poprzedniej katedry. Podczas rządów radzieckich kościół został w 1950 r. zamknięty i przekształcony na magazyn, wtedy też wysadzono w powietrze figury świętych stojące na szczycie fasady. Usunięto także liczne tablice pamiątkowe w języku polskim. Nabożeństwa zaczęto tu odprawiać od 1985 r. lecz jedynie w języku litewskim

Anita Iwańska – Iovino