Matki Bożej Gromnicznej

Święto Ofiarowania Pańskiego

Dnia 2 lutego obchodzimy Święto upamiętniające ofiarowanie Pana Jezusa w Świątyni Jerozolimskiej, które według tradycji starotestamentalnej miało miejsce w 40 – tym dniu po narodzeniu. Maryja, kiedy wniosła Jezusa do świątyni usłyszała słowa Symeona, który wypowiedział wówczas proroctwo, iż Jej serce przeniknie miecz boleści, zapowiadając w ten sposób mękę i śmierć Jezusa. Ofiarowanie Jezusa miało dodatkowy wymiar, a mianowicie Święta Rodzina była wierna wobec przepisów Prawa. Kiedy patrzymy oczyma wiary na Maryję z dzieciątkiem Jezus, wówczas widzimy Maryję niosącą Światło świata – Jezusa. Dlatego w tradycji polskiej jest jeszcze jedna nazwa Święta Ofiarowania, a mianowicie Matki Bożej Gromnicznej. Właśnie 2 lutego święcimy gromnice na znak, że Jezus jest światłem świata i Jemu za przyczyną Maryi chcemy powierzyć nasze rodziny, naszą Ojczyznę i nasze życie.

KOŚCIOŁY I SANKTUARIA ŚWIATA – WŁOCHY

Cattedrale di Sant’Agata – Bazylika archikatedralna św. Agaty w Katanii Jest to barokowy kościół z XVII w., którego charakterystyczna fasada została zaprojektowana przez tego samego architekta co słynna rzeźba ze słoniem Fontana dell’Elefante, uznawana za symbol Katanii. Katedra św. Agaty to jeden z najpiękniejszych kościołów na Sycylii. Stojące przed nią liczne granitowe kolumny korynckie ozdobione są marmurowymi rzeźbami z wizerunkami św. Agaty i św. Eupliusza. Patronka katedry jest przedstawiona również na drewnianych, głównych drzwiach wejściowych, które ozdobione są scenami z życia i męczeństwa św. Agaty. Świątynia widziana dziś oczami turysty niestety bardzo różni się od jej pierwotnego wyglądu. Katedrę wielokrotnie odbudowywano, a to z powodu erupcji wulkanu Etna, który wznosi się nad Katanią, a także licznych trzęsień ziemi, nękających Sycylię na przestrzeni wieków. Wzniesienie katedry w Katanii zapoczątkowało polecenie króla Rogera I, który chciał uwolnić Sycylię od islamskich wpływów. Budowa trwała od 1078 do 1093 r., już w 1169 r. katedra została praktycznie zrównana z ziemią przez potężne trzęsienie ziemi. W tym samym roku na gruzach wybuchł pożar, który zniszczył wiele elementów kościoła ocalałych po trzęsieniu ziemi. Ponad 500 lat później, w 1693 r., jedno z największych trzęsień ziemi w Katanii ponownie zrujnowało katedrę św. Agaty. Kim była patronka katedry? Agata Sycylijska ur. 235, zm. 5.02.251 to dziewica, męczennica i święta kościoła katolickiego i prawosławnego. Pochodziła ze znamienitego rodu rzymskiego i po przyjęciu wiary chrześcijańskiej postanowiła żyć w dziewictwie. Gdy odrzuciła rękę namiestnika Sycylii Kwincjana, postawiono ją przed sądem i skazano na tortury. Mimo to nie wyparła się Chrystusa. W rok po jej śmierci nastąpił wielki wybuch Etny. Spływająca lawa nie zalała jednak miasta, a zatrzymała się tuż przed nim. To cudowne ocalenie nawet poganie przypisywali wstawiennictwu Agaty. Wspomnienie liturgiczne świętej męczennicy w kościele katolickim obchodzone jest 5.02 natomiast kościół prawosławny wspomina ją 18.02 wg. kalendarza gregoriańskiego. Jej relikwie umieszczone w ozdobnym relikwiarzu, w każdą rocznicę śmierci, obwożone są po mieście
w uroczystej procesji. W tym dniu błogosławi się chleb, sól, wodę, które mają zapobiegać pożarom, szczególnie od pioruna. Św. Agata patronuje: kominiarzom, odlewnikom, pielęgniarkom. Jest również orędowniczką w chorobach piersi. Atrybutami Agaty są: dom w płomieniach i kość słoniowa – symbol czystości, niewinności oraz siły moralnej”.

Anita Iwańska-Iovino

Na Gromniczną jasno to w stodole ciasno.

2 lutego obchodzimy Święto Ofiarowania Pańskiego. Jego treścią jest wydarzenie, jak to Maryja, 40 dni po narodzeniu, przyniosła do świątyni małego Jezusa, by Go ofiarować Bogu. Wg. Prawa Mojżeszowego każdy syn pierworodny był uważany za własność Boga Jahwe. Z obrzędem ofiarowania złączona była druga ważna ceremonia „oczyszczenia” matki dziecka, któremu winna była się poddać po urodzeniu dziecka. Obie ceremonie wymagały złożenie ofiary. W czasie ofiarowania i oczyszczenia był w świątyni bogobojny mąż zwany Symeonem. Rozpoznał w Dzieciątku Mesjasza i biorąc je w ramiona oświadczył, że jest On Zbawcą, Światłem Narodów i Chwałą Izraela. W świątyni spotkali również prorokinię Annę. Symeon i Anna otrzymali od Boga zapewnienie, że nie ujrzą śmierci, póki nie zobaczą Mesjasza.

Święto Ofiarowania Pańskiego, w Polsce nabrało charakteru maryjnego, jako MB Gromnicznej. Maryjność to Polska normalność. Tak trzymajmy, ponieważ Matka Boża, z miłości do Polski, sama ogłosiła się Królową Polski. Pamiętajmy o tym, szczególnie w tych trudnych czasach. Zawsze opłacało się nam, gdy byliśmy wiernymi Jej poddanymi. 14 VIII 1608 roku, w Neapolu, modlący się jezuita Juliusz Mancinelli ujrzał Maryję z dzieciątkiem i usłyszał: Dlaczego nie nazywasz mnie Królową Polski? Ja to królestwo bardzo umiłowałam i wielkie rzeczy dla niego zamierzam. Nasza maryjność denerwuję Europę, która ośmiesza naszą pobożność. Właściwie to nie śmiech tylko taki teatralny grymas. Jedno z naszych przysłów mówi; Poznać głupiego po śmiechu jego. Głupi śmiech, śmiechem, ale bezczeszczenie wizerunki MB Częstochowskiej to już granda. A gdzie my wtedy byliśmy?

Ofiarowanie Pańskie to jedno z tych świąt, które zostało obudowane bogatą pobożnością ludową, pozaliturgiczną. W latach młodości św. J. S. Pelczara, w jego rodzinnej Korczynie uważano, że jeżeli w Gromniczną zwisają długie sople z dachu, to będzie urodzaj na marchew, a szron na drzewach to obfite zbiory w sadach. Krosno blisko, więc chyba miało podobne przekonanie. W moim dzieciństwie mama „okadzała” gromnicą wszystkich domowników. Ja dzisiaj, gromnicą czernię Krzyż na futrynie drzwiowej. Gromnica towarzyszy nam przez całe życie i stanowi atrybut godnej śmierci. Nasi ojcowie płomyk błogosławionej gromnicy uważali za znak Bożej potęgi. Dlatego, powszechnie, z wiarą, zapalano ją podczas burz i błyskawic. Piękna legenda podaje, że w mroźne lutowe noce, Maryja chodzi po polach z zapaloną gromnicą. Płomień świecy rozprasza groźne ciemności, chroni oziminy przed wymarznięciem i oświetla drogę zabłąkanym podróżnym. Maryi towarzyszą obłaskawione wilki, zwane gromnicznymi, które skierowała na drogę dobra.

Andrzej Jakubik